بنیاد دانش

مسئولیت اجتماعی و ابعاد گوناگون آن

مسئولیت اجتماعی به مجموعه فعالیت‌هایی گفته می‌شود که فرد بعد از پیدا کردن تخصص و آگاهی در زمینه‌ای خاص، در برابر انجام آنها مسئولیت پیدا می‌کند. این امر مانند یک قانون کلی تمامی افراد را نسبت به رعایت حقوق شهروندی، اخلاقی و سایر موارد به این شکل ملزم می‌کند و مسیر رسیدن به جامعه‌ای متعهد و قانون‌مند را برای همگان هموار می‌سازد.

مفهوم کلی مسئولیت اجتماعی به این معناست که هر فرد در برابر اتفاقاتی که در جامعه می‌افتد؛ بی‌تفاوت نیست و خود را نسبت به انجام کوچک‌ترین کارها نیز متعهد می‌داند. ابعاد مسئولیت اجتماعی در دسته‌های گوناگونی طبقه‌بندی شده‌اند که بررسی هر کدام از آنها، منجر به ایجاد آگاهی کافی برای شهروندان می‌شود و آنها را در برابر این امر، متعهد می‌سازد.

مفهوم مسئولیت اجتماعی

هر شهروند خود را در برابر خانه و خانواده خود مسئول می‌داند اما مسئولیت اجتماعی به تعهدی فراتر از این اشاره دارد. برای درک ابعاد مسئولیت اجتماعی باید هر فرد به این آگاهی برسد که تمام خاک این کشور، خانه‌ و تمامی هم‌وطنان، اعضای خانواده‌ او هستند. دانستن این امر، بی‌تفاوتی را در شخص از بین می‌برد و ما را به سمت داشتن جامعه‌ای بهتر و همدل‌تر، راهنمایی می‌کند.

دقت داشته باشید که مسئولیت اجتماعی به یک قانون کلی گفته نمی‌شود بلکه این امر بیشتر در حوزه اخلاقی است. از همین رو، این امر برای بسیاری از افراد مهم تلقی نمی‌شود و آن را به راحتی نادیده می‌گیرند. برای افزایش آگاهی در این مورد، ما باید آموزش‌های خود را به نحوی تنظیم کنیم که هر فرد از ابعاد مسئولیت اجتماعی به خوبی آگاه باشد و آن را در زندگی خود به کار ببرد.

ابعاد مسئولیت اجتماعی

تعهد اجتماعی که منجر به وجود آمدن مسئولیت برای هر یک از شهروندان می‌شود، در حوزه‌های گوناگونی تعریف شده است که آشنایی با هر یک از این حوزه‌ها، چراغ آگاهی را در ذهن تمامی افراد روشن می‌کند و آنها را با مسئولیت‌هایی آشنا می‌سازد که شاید پیش از آن، حتی از وجود آنها آگاه نبودند. این ابعاد مختلف در دسته‌بندی‌های زیر تقسیم شده‌اند:

تعهدات افراد فعال در زمینه ارائه خدمات، شرکت‌ها و بنگاه‌‌ها

همانطور که گفته شد، ابعاد مسئولیت اجتماعی در حوزه‌های مختلفی قابل بررسی هستند که شاید یکی از مهم‌ترین آنها، رعایت این امر مهم اخلاقی توسط فعالین حوزه‌های ارائه خدمات باشد که در شرکت‌ها، بنگاه‌ها و … چنین مواردی، فعال هستند. برخی از تعهداتی که فعالیت در این حوزه برای افراد به وجود می‌آورد، در لیست زیر، نام برده شده‌اند:

  1. مسئولیت و تعهد در برابر کالا و خدماتی که ارائه می‌دهید؛ به طوریکه مبلغ دریافتی شما متناسب با میزان خدمات یا کالای ارائه شده باشد.
  2. تعهد نسبت به داشتن رفتار مناسب و صحیح انسانی نسبت به تمامی افرادی که مرتبط با شما هستند و با آنها روبه‌رو می‌شوید.
  3. تعهد نسبت به حرکت در جهت پیشرفت جامعه و فراهم کردن شرایط مناسب برای بهتر کردن زندگی تمامی شهروندان در صورت امکان.
  4. تعهد نسبت به سلامت کالا و خدمات ارائه شده توسط شما به گونه‌ای که به ضرر هیچ فردی نباشد و سلامت کسی را در خطر نیندازد.
  5. تعهد در برابر درآمد سالم و عدم استفاده از آن در راه‌های پرخطر و غیرقانونی.
  6. تعهد در برابر کارمندان شرکت خود و فراهم کردن شرایط مناسب برای هر کارمند و خانواده وی.
  7. تعهد نسبت به استخدام افراد کاربلد و آشنا با حوزه مربوطه.
  8. مسئولیت در برابر اجرای عدالت توسط خود و تمامی کارمندان فعال در محل کار.
  9. تعهد در برابر فراهم کردن شرایط مناسب برای حفظ سلامت محیط زیست و به خطر نینداختن زندگی حیوانات.

البته ابعاد مسئولیت اجتماعی در این حوزه نیز مانند سایر حوزه‌ها فقط به چندین بند ذکر شده، ختم نمی‌شود اما این موارد برخی از مهم‌ترین موضوعاتی هستند که باید رعایت شوند.

تعهدات شهروندان

یکی از مهم‌ترین عواملی که به پیشرفت یک جامعه و فراهم کردن شرایط بهتر در آینده کمک می‌کند؛ عدم بی‌تفاوتی شهروندان نسبت به اتفاقات گوناگونی است که در اطراف محیط زندگی آنها رخ می‌دهد. اگر فرد بتواند فقط در برابر اتفاقات پیرامون خود مسئولیت قبول کند؛ تمام جامعه تحت تاثیر این تعهد قرار می‌گیرند و این امر منجر به پیشرفت تمامی افراد می‌شود. ابعاد مسئولیت اجتماعی در این حوزه نیز مانند سایر حوزه‌ها، در دسته‌های گوناگونی طبقه‌بندی می‌شوند:

  1. فقر و بیکاری، یکی از علل اصلی عدم پیشرفت جامعه است اما اگر هر فرد خود را در برابر شهروندان بیکار مسئول بداند و به آنها کمک کند؛ جامعه رو به بهبود خواهد رفت. نمونه این امر را می‌توان در کارخانه‌هایی دید که افراد دارای سوپیشینه را استخدام می‌کنند تا از بیکاری آنها جلوگیری شود.
  2. کارآفرینی نه تنها منجر به ایجاد فرصت‌های شغلی بهتر می‌شود؛ بلکه گسترش این امر به رونق توسعه اقتصادی نیز کمک شایانی می‌کند و از رخ دادن بسیاری از اتفاقات ناخوشایند در جامعه مانند دزدی به خاطر فقر جلوگیری می‌کند.
  3. طبیعت خانه تمام ماست و تمامی افراد در برابر آن مسئول هستند. پاکیزگی محیط اطراف نه تنها برای جامعه بلکه برای هر فرد نیز شرایط زندگی بهتر را فراهم می‌کند. با رعایت اصول اخلاقی در مورد محیط زیست، می‌توان شرایط بهتر برای سلامت خود و دیگران را فراهم ساخت.
  4. این روزها، تنفس هوای پاکیزه تبدیل به امری رویایی شده است که گویا فقط در طبیعت دور از شهر امکان پذیر است. اما با آگاهی دادن به هر فرد نسبت به مسئولیت اجتماعی خود که استفاده حداقل از وسیله نقلیه تک سرنشین و بهره بردن از وسایل نقلیه عمومی در صورت امکان است، این معضل بزرگ حل خواهد شد.

در نظر داشته باشید که ابعاد مسئولیت اجتماعی در این حوزه فقط به این امور محدود نمی‌شوند و بسیاری از جزئیات دیگر هستند که زیرمجموعه این تعهدات قرار می‌گیرند.

پذیرش مسئولیت اجتماعی، وظیفه اول هر انسان

هر انسان، به عنوان یکی از شهروندان جامعه، مسئول تمام بخش‌های مختلفی است که روزانه با آنها روبه‌رو می‌شود. به عنوان یک فرد، نباید خود را فقط در یک حوزه محدود مسئول بدانید و باید آگاه باشید که شما بخشی از یک جامعه بزرگ هستید که کوچک‌ترین فعالیت شما می‌تواند بزرگترین تاثیر را بگذارد. آگاهی از ابعاد مسئولیت اجتماعی به تمامی افراد این امکان را می‌دهد که راه رسیدن به زندگی بهتر را متوجه شوند و نسبت به انجام روش‌های رسیدن به آن، اقدام نمایند.

 

آخرین اخبار بنیاد دانش

همیار بورسیه

همیار تخصصی

کمک های نقدی