یادگیری در مدرسه برای دانشآموزان از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا مدرسه محل اصلی یادگیری دانش آموزان بوده وعدم یادگیری باعث بروز مشکلاتی برای دانشآموز، معلم و حتی خانواده میشود. همچنین یادگیری فرآیند پیچیدهای است که متغیرهای زیادی از جمله محیط، آمادگی، هدف و انگیزه بر آن تاثیر میگذارند و آگاهی از تکنیکهای موثر بر تسهیل یادگیری در دانش آموزان میتواند موفقیت ما را تضمین کند.
عوامل موثر بر یادگیری
عوامل بسیار زیادی بر یادگیری تاثیر دارد که دانستن آنها میتواند به یادگیری ما کمک زیادی کند. در ادامه به بررسی مهمترین عوامل موثر بر یادگیری خواهیم پرداخت.
هدف و انگیزه
در صورت وجود انگیزه، یادگیری مطالب آسان و جذاب خواهد بود. یکی از عوامل ایجاد انگیزه، داشتن هدف است که این هدف باید به طور واضح و بر اساس نیاز دانشآموزان تعیین شود. تاثیر هدف و انگیزه بر تسهیل یادگیری در دانش آموزان را میتوان در سال کنکور مشاهده کرد.
آمادگی
آمادگی دانش آموزان برای فهم مطالب درسی امری ضروری است و دانشآموز برای یادگیری باید از نظر جسمانی، عاطفی و عقلی آماده باشد تا بتواند در محیط کلاس مطالب را فراگرفته و بدین ترتیب فرآیند یادگیری را انجام دهد.
تجارب گذشته
آمادگی تا حد زیادی تحت تاثیر تجارب گذشته است که این عامل میتواند در تسهیل یادگیری در دانش آموزان و یا ایجاد مشکلات در آن موثر باشد. در واقع باید بین تجارب گذشته و یادگیری تناسب برقرار باشد تا یادگیری کامل شکل بگیرد.

محیط یادگیری
محیط یادگیری شامل فضای مدرسه، دانشآموزان، معلمان، امکانات و تجهیزات میشود که هر چه امکانات بیشتر باشد، تاثیر بر تسهیل یادگیری در دانش آموزان بیشتر خواهد بود و دانش آموزان مطالب را بهتر فرا میگیرند. تاثیر معلم بر یادگیری دانشآموزان غیر قابل انکار است، زیرا معلم یکی از مهمترین تسهیلگران در فرآیند یادگیری به شمار میآید. معلمان میتوانند از موارد زیر برای تدریس بهتر و کارآمدتر استفاده کنند.
- استفاده از امکانات مختلف آموزشی نظیر پاورپوینت، فیلم و عکس
- واگذاری تدریس به دانشآموزان
- ایجاد ارتباطات موضوعی بین مطالب
تکنیک های موثر بر تسهیل یادگیری در دانش آموزان
روشهایی برای یادگیری سریعتر و آسانتر وجود دارد که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت. دانشآموزان میتوانند این تکنیکها را امتحان کرده و از روشی که در یادگیری موثرتر بوده استفاده کنند.
مهارت خواندن سریع و موثر ( تندخوانی )
مهارت خواندن سریع یا تندخوانی یکی از بهترین تکنیکها در یادگیری است که شامل مهارتهای زیر میشود و نیاز به تمرین دارد.
- خواندن کلمات به صورت عبارت و جمله به جمله
- عدم تکرار کلمات هنگام خواندن متن در ذهن
- خواندن سطحی و درک مفهوم هر پاراگراف
- استفاده از ابزارهای مختلف
- حذف عواملی که حواستان را پرت میکند
گوش دادن به موسیقی
یکی از عواملی که باعث تسهیل یادگیری در دانش آموزان میشود، گوش دادن به موسیقی است. البته هر موسیقی باعث افزایش تمرکز نخواهد شد، بلکه در اینجا منظور از موسیقی، موسیقیهای بیکلام و آرامشبخش است. گوش دادن به موسیقیهای موج آلفا نیز برای برخی از افراد موثر واقع میشود.
استفاده از روش پس خبا
یکی از معروفترین فنون برای یادگیری بهتر روش پس خبا است که متشکل از حرف اول پنج مرحله آن است که این مراحل شامل پیشخوانی، سوال کردن، خواندن، به خود پس دادن و آزمودن میشود. در واقع این آزمون بر سه اصل بهسازی حافظه شامل سازماندهی مطالب، بسط معنایی و تمرین بازیابی استوار است.
شناخت سبک های یادگیری
روش یادگیری هر شخص متفاوت از دیگران است. اگر روشی برای دیگران موثر بوده لزوما به این معنی نیست که برای شما هم مناسب است. یادگیری در هر فرد از طریق چهار راه بصری، شنیداری، خواندن و نوشتن و لامسه که سبکهای یادگیری VARK هستند، انجام میشود. بنابراین شما باید سبک یادگیری خود را بشناسید تا سرعت یادگیری افزایش پیدا کند. همچنین شما میتوانید تمامی روشها را باهم ترکیب کنید.
اشتراک گذاری دانسته های خود با دیگران
توضیح مطالبی که از درس آموختید به دیگران، باعث تثبیت اطلاعات در مغز شما خواهد شد. برای این منظور توصیه میشود در جلسات گروهی شرکت کرده و با دیگران در مورد اطلاعات خود تعامل داشته باشید. این روش یکی از موثرترین روشها برای تسهیل یادگیری در دانش آموزان است.
استفاده از الگو و تصویر سازی
بعد از اتمام فرآیند مطالعه، آموختههایتان را به شکل تصویر یا الگو پیاده کنید تا ظرفیت یادگیری افزایش پیدا کند. برای مثال میتوانید از نمودارهای مختلف برای فهم بهتر مطالب استفاده کنید.
کد گذاری و ایجاد ارتباط میان مطالب جدید و قدیم
یادگیری مطالب جدید باعث ایجاد اختلالاتی در مطالبی که قبلا فرا گرفتهاید میشود، برای جلوگیری از این مشکل، میتوانید بین مطالب جدید و قدیم ارتباط معناداری پیدا کنید تا سرعت یادگیری افزایش پیدا کند. استفاده از کلمات مخفف، ساختن شعر، استفاده از رنگها و الگوریتمها از جمله تکنیکهای ایجاد ارتباط ذهنی بین مطالب هستند.
توجه به کل به جای جز
حرکت از کل به جز فرآیند یادگیری را تسهیل میبخشد، زیرا کل، نحوه ارتباط و پیوند اجزا با یکدیگر است و تا ارتباط اجزا مشخص نشود، اجزا قابل فهم نیستند. در یادگیری نیز ابتدا باید کل مطالب را بفهمید و بعد به سراغ بررسی اجزا آن بروید.
اهمیت شناخت از تکنیک های تسهیل یادگیری در دانش آموزان
یادگیری فرآیند پیچیده و مهمی است که آگاهی از آن برای دانشآموزان، معلمان و حتی خانوادهها دارای اهمیت زیادی بوده و میتواند بر تسهیل یادگیری در دانش آموزان موثر باشد. در این مقاله به مهمترین عوامل موثر بر یادگیری از جمله آمادگی، هدف و انگیزه، محیط و تجارب گذشته اشاره شد و همچنین مهمترین تکنیکهای یادگیری سریع نظیر استفاده از الگو و تصویرسازی، اشتراک دانستههای خود با دیگران، توجه به کل به جای جز و شناخت سبکهای یادگیری را به طور مختصر توضیح دادهایم تا بتوانید از آن استفاده کنید و فرآیند یادگیری خود را بهبود ببخشید.