بنیاد دانش

حمایت از کودکان کار چگونه ممکن می‌شود؟

 

یکی از معضلاتی که امروزه کشورهای توسعه یافته یا در حال توسعه با آن مواجه هستند، پدیده کودکان خیابانی و کودکان کار است که یکی از آزاردهنده­‌ترین مسائل شهری به حساب می‌­آید. این کودکان معمولا گل می­‌فروشند، فال می‌­گیرند یا در پیاده‌­رو نزدیک مراکز خرید، به فروشندگی مشغول هستند. حمایت از کودکان کار

آمار کودکان کار در ایران نشان می‌­دهد که تقریبا 400 هزار تا یک میلیون کودک وجود دارد که به کار مشغول هستند. همچنین آمارها نشان می­‌دهد که از این تعداد حدود 20 هزار کودک کار در تهران وجود دارند. ویژگی کودکان خیابانی این است که در فقر زندگی می­‌کنند و تغذیه، سلامت جسمی و روحی آن­ها اصلا خوب نیست. در ادامه به نحوه حمایت از کودکان کار می‌­پردازیم.

کودکان کار چه بچه‌هایی هستند؟

کودکان کار افرادی هستند که از سنین پایین وارد مشاغل مختلف می‌­شوند. ممکن است این کودکان به دستفروشی، گلفروشی و… مشغول باشند. حتی این کودکان در کارگاه­‌های غیرمجاز به کار گرفته می‌­شوند. کودکان کار به طور منظم کار می‌­کنند. این بدان معناست که آن‌ها فرصت بازی، یادگیری و رشد مانند کودکان عادی را ندارند. کار کودکان در قوانین بسیاری از کشورها یک فعالیت استثماری است.

آمارها نشان می­‌دهد که سالانه 120 میلیون کودک کار وارد این چرخه می‌­شوند. حدود 60 درصد آن­ها در آسیا، 30 درصد در آفریقا و بقیه در سایر قاره­‌ها کار می­‌کنند. کار کودکان علل مختلفی دارد و باید از جنبه­‌های مختلف آسیب شناسی بررسی شود. اما این مطالعات نظری به تنهایی نمی­‌تواند مشکل را حل کند. رفع مشکل و حمایت از کودکان بی‌سرپرست نیازمند راه­‌حل­‌های عملی و کمک‌­های مردمی است.

راه­‌های کمک به کودکان کار

داشتن رفتار صحیح با کودکان کار بسیار مهم است. آن­ها به اندازه کافی در معرض فشارهای مختلف روحی و جسمی از طرف جامعه قرار دارند. به همین دلیل حتی کوچکترین برخورد زننده‌­ای می‌­تواند تأثیر بسیار منفی بر روی آنها بگذارد. اگر با کودک کار برخورد کردید و از شما خواست چیزی از او بخرید به نکات زیر در رفتار با او در حمایت از کودکان کار توجه کنید. هرگز کودک را نادیده نگیرید. اگر می‌­خواهید محصولی خریداری کنید، کالا­های او را ببینید و بخرید. اگر قصد خریدن ندارید با احترام به او پاسخ دهید. البته گاهی در برخی موارد اصرار آنها برای خرید می­‌تواند گیج کننده باشد، اما با فکر کردن به وضعیت آنها می­‌توانیم کمی صبر پیشه کنیم.

همه ما هر روز با این کودکان مواجه می­‌شویم. پس اگر کیک، شکلات یا تنقلات مشابه در کیف خود داریم خالی از لطف نیست و می­‌توانید با دادن یک هدیه کوچک مانند میان وعده آن­ها را خوشحال کنید. وقتی در مقابل شما هستند از آنها بد صحبت نکنید. برخی جلوی کودکان کار، آن­ها را تحقیر می­‌کنند و الفاظ توهین آمیز به کار می­‌برند. به یاد داشته باشید که در هیچ شرایطی نباید کرامت انسانی هیچ کودکی را از بین ببرید. اگر متوجه شدید که شخصی کودکان کار را آزار می­‌دهد، سکوت نکنید و بی تفاوت نباشید. در صورت لزوم با اورژانس اجتماعی و خیریه کودکان بی سرپرست تماس بگیرید و برای رفع مشکل کمک بخواهید.

حمایت از کودکان کار

کودکان کار را به موسسات حمایت از کودکان کار معرفی کنید

یکی از بهترین راه‌ها برای کمک و حمایت از کودکان بی سرپرست، معرفی آنها به انجمن­‌هایی است که از این گونه افراد حمایت می‌­کنند. برای این کار باید با دوستی با کودکان کار صحبت کنید و اعتماد آنها را جلب کنید؛ زیرا وقتی شما را دوست و نیکوکار آنها بدانند، حرف شما در تصمیم آنها تأثیر می­‌گذارد.

پس نه از سر دلسوزی، بلکه در فضایی دوستانه با کودکان کار صحبت کنید و سعی کنید آنها را به انجمن­‌های بهزیستی یا موسسه خیریه کودکان معرفی کنید. امروزه انجمن‌­ها و تشکل­‌های زیادی هستند که بدون هیچ چشم‌داشتی از این کودکان بی­‌گناه حمایت می­‌کنند و این کار را وظیفه خود می­‌دانند.

مجرم یا گناهکار نیستند

بچه­‌ایی که کنار خیابان بساط کرده یا می­خواهد شیشه ماشین شما را تمیز کند یا دسته گلی بفروشد گناهی ندارد و جنایتی نکرده است! این کودک کار به دلیل شرایط معیشتی مجبور است که سخت کار کند. پس طوری با آنها رفتار نکنید که احساس کنند کار اشتباهی انجام داده‌­اند و گناهکار یا مجرم هستند. این بچه­‌ها برای کسب درآمد باید این کارهای سخت را انجام دهند و نگاه‌­های دلسوزانه و جنایتکارانه شما می‌­تواند آن­ها را آزار دهد. آن­ها اگر مجبور نبودند دست به چنین کاری نمی‌­زدند.

غذاهای گرم برای حمایت از کودکان بی سرپرست بخرید

خریدن غذای خانگی برای حمایت از کودکان کار یک کمک خوب به حساب می­‌آید؛ زیرا اکثر این کودکان دچار سوء تغذیه هستند و در سخت‌­ترین شرایط آب و هوایی مجبور به کار می‌­شوند؛ بنابراین تهیه غذا برای آنها می­‌تواند گزینه خوبی برای کمک به کودکان کار باشد. البته سعی کنید برای آنها غذاهای سنتی و خوشمزه خانگی بخرید و از تهیه فست فود خودداری کنید. خوردن یک وعده غذایی گرم و سالم می­تواند ساده‌­ترین راه برای کمک به کودکان کار باشد. اگر می­‌خواهید به تعداد زیادی از کودکان کار کمک کرده و غذا تهیه کنید، می‌­توانید مبلغ مدنظر خود را به خیریه ایتام واریز کنید تا آن­ها به کودکان نیازمند رسیدگی کنند.

سوژه شبکه اجتماعی نیستند!

طبق گزارشات تعداد کودکان کار در ایران روز به روز در حال افزایش بوده و یکی از دلایل اصلی آن فقر جامعه است. سیاست‌­های نادرست حاکمان و بی­‌تدبیری آنان در مدیریت منابع، شکاف طبقاتی زیادی را در بین افراد جامعه ایجاد کرده است. اقشار ضعیف جامعه فقیرتر می‌­شوند و ثروت سرمایه‌­داران در حال افزایش است. این امر منجر به افزایش کودکان کار در شهرهای بزرگ مثل تهران شده است.

در این بین افرادی هستند که از این کودکان به عنوان سوژه اینستاگرام استفاده کرده و به حمایت از کودکان بی سرپرست اهمیت نمی‌­دهند. چنین افرادی به این فکر نمی­‌کنند که چگونه به کودکان کار کمک کنند و تنها هدفشان جذب فالوور بیشتر و افزایش بازدید است. استفاده از کودکان کار به عنوان ابزاری برای افزایش بازدهی در اینستاگرام، یک فرهنگ غلط و رفتاری ناشایست است.

حمایت از کودکان کار

مراقب سوء استفاده‌­های جنسی از کودکان کار باشید

کودکان به دلیل سن کم خود ممکن است از برخی از خطرات موجود در جامعه آگاه نباشند. دیده شده برخی افراد با رفتار محبت‌آمیز به کودکان کار تجاوز کرده و از آن­ها سوء استفاده جنسی می­‌کنند؛ بنابراین وظیفه شما به عنوان یک شهروند این است که چنین رفتاری را به مراجع انتظامی گزارش دهید و این کودکان را به موسسه کودکان بی سرپرست معرفی کنید. این احساس وظیفه می­‌تواند از کودکان کار در برابر رفتارهای نامناسب محافظت کند.

وسایل آموزشی برای بچه­‌های کار بخرید

کودک کاری که روزی بیش از 11 ساعت در خیابان باشد و کار کند، فرصت مطالعه نخواهد داشت. شاید علاقه­‌مند به درس خواندن باشد، اما شرایط زندگی به او اجازه این کار را نمی­‌دهد؛ بنابراین با شناسایی چنین افرادی در بین کودکان کار می‌­توان برای آنها لوازم‌التحریر خرید و در امر یادگیری و آموزش از آنها حمایت کرد. حتی اگر وقت اضافه دارید و علاقه‌­مند به کمک به نیازمندان هستید، هر چند روز یکبار ساعتی را به آنها آموزش دهید.

لباس‌­های نو بخرید

دلیلی که باعث شده کودکان در چنین سنی کار کنند، مشکلات مالی خانواده آنهاست. پس چنین کودکی نگران خانواده و خوراک خود است و درآمد ناچیزی دارند و نمی‌­توانند لباس بخرند. پس اگر توانایی مالی دارید، علاوه بر لباس جدیدی که برای فرزندتان می‌­خرید، یک لباس مناسب هم برای این بچه‌­ها تهیه کنید. این هدیه ساده می‌­تواند یک کودک کار را بسیار خوشحال کند. اگر می­‌توانید هزینه لباس کودکان بیشتری را بپردازید، می­‌توانید مبلغ مدنظر خود را به خیریه کودکان کار بدهید تا آن­ها خریداری کنند.

آنها گدا نیستند!

کودکان کار گدا نیستند که از شما انتظار داشته باشند که به آن­ها بی‌­دلیل پول بدهید. این افراد دستفروشی می­کنند و به شما گل یا فال می‌­فروشند و در ازای آن پول می­‌خواهند. یا ممکن است این کودمان شیشه­‌های ماشین را تمیز کنند و منتظر بمانند تا شما در ازای کاری که انجام داده‌­اند، پول پرداخت کنید. پس سعی کنید با آنها به گونه­‌ای رفتار کنید که فکر نکنند گدا هستند و حس بد نگیرند! هر یک از رفتارهای نامناسب شما می­‌تواند آسیب­‌های روحی و روانی کودکان کار را تشدید کند. اگر قصدتان حمایت از کودکان کار است، باید بیشتر به رفتار و برخورد خود دقت داشته باشید.

قاطعانه و مهربانانه به کودکان جواب بدهید

شما ممکن است به کالاها یا خدمات ارائه شده توسط کودکان کار نیاز نداشته باشید. پس در چنین شرایطی قاطعانه و با لحنی مهربان به آنها جواب رد بدهید. زیرا خرید اجباری نه تنها کمکی به کودکان نمی­‌کند بلکه می­‌تواند دردهای درونی آنها را نیز افزایش دهد؛ بنابراین اگر واقعا نمی‌­خواهید خرید کنید، از کودکان کار تشکر کنید و قاطعانه و با لحنی مهربان به آنان جواب رد بدهید.‌

حمایت از کودکان کار

آیا کمک به بچه های کار درست است یا خیر؟

کودکان کار به هر دلیلی اعم از موقعیت اجتماعی خانواده، اعتیاد، فروپاشی خانواده و هر موضوع دیگری مجبور به کار کردن می­‌شوند و بهتر است بدانید که که خرید یا نخریدن از این کودکان کمکی اساسی در حل مشکلات نمی­‌کند. در واقع مشکلات این کودکان بسیار بنیادی­‌تر و اساسی­‌تر است. بهترین کمک و حمایت از کودکان کار این است که از مردم انتظار می­رود که حداقل آسیب بیشتری به این وضعیت وارد نکنند.

بهترین راه کمک به بچه های کار کدام است؟

در این بخش به بهترین راه کمک به کودکان کار اشاره می­‌کنیم.

توجه به شان و شخصیت آنها

با بچه‌­های کار به دید یک فروشنده نگاه کرده و محترمانه رفتار کنید. بهترین رفتار در برخورد با کودکان خیابانی این است که با این کودکان اگر در جایگاه فروشنده هستند مانند یک فروشنده رفتار کنیم، یعنی به آنان توهین نکنیم. به او ترحم نکرده و او را مسخره نکنید، با دستفروشان مانند یک فروشنده محترم رفتار کنید و اگر واقعاً به آن کالا نیاز دارید، آن را بخرید، یعنی با ترحم نخرید و اگر قیمت مناسب است، آن را تهیه کنید. احترام به شان و شخصیت کودکان کار بهترین رفتاری است که می‌­توانید در قبال آن­ها داشته باشید.

ترحم کردن ممنوع!

در صورتی که تمایلی به خرید از دستفروشان ندارید، آن­ها را مورد آزار و اذیت قرار ندهید. اگر نمی­‌خواهید چیزی بخرید، اذیت نکنید و به آن­ها ترحم نداشته باشید. طبق گفته متخصصان و مددجویان اجتماعی، اگر قصد کمک مالی و حمایت از کودکان کار را دارید، بهتر است به آنان کمک غیرمادی کنید. دادن پول به آن­ها و دیدن آنان به چشم تکدی گرایان، توهین به این کودکان است چون اگر قرار بود مشکل این بچه­‌ها با اندک پولی که شما می­‌خواهید کمک کنید، حل شود دیگر آنان در خیابان کار نمی­‌کردند.

موسسه خیریه حمایت از کودکان کار، بهترین راه حمایت

اگر واقعا می‌­خواهید از این کودکان حمایت کنید بهترین کار این است که آنان را به موسسه حمایت از کودکان کار و خیریه‌­های مربوطه معرفی کنید. همکاری با سازمان­‌هایی که توسط داوطلبان برای حمایت از این کودکان ایجاد شده است بهترین اقدامی است که می­توان در قبال این کودکان انجام داد. در حال حاضر وزارت کشور به راحتی مجوز تاسیس موسسات خیریه می‌­دهد و مردم می­‌توانند دور هم جمع شوند و یک خیریه ثبت کنند؛ در این خیریه می‌توانند تعدادی کارشناس مانند مددکاران اجتماعی، مشاوران و… را به کار گیرند تا کودکان بی سرپرست را تحت پوشش قرار دهند.

زمانی که مددکار یا مشاور از خانواده یا کودک کاری حمایت می­‌کند، عزت نفس خانواده و آن کودک حفظ می‌­شود و بخش دلسوزانه این نوع حمایت­‌ها از بین می­رود و مددکار موظف است بر وضعیت خانواده نظارت داشته باشد، مثلاً به پدر در خصوص اعتیاد وی می­‌گوید که ترک کند و مددکار هزینه ترک اعتیاد را پرداخت می‌کند. این حمایت باعث دلگرمی می‌­شود و این کمک حس بد القا نمی‌­کند. این نوع حمایت­‌ها بسیار بهتر بوده و مشکل را بنیادی حل می‌­کند.

با اعتماد کردن به موسسات خیریه از آنها حمایت کنید

اگر مردم می­‌خواهند مسئولیت اجتماعی خود را در قبال کودکان کار انجام دهند توصیه سازمان بهزیستی و موسسه کودکان بی سرپرست، این است که به یک خیریه اعتماد کنند و در قالب آن موسسه کمک مالی کنند. اگر افراد برای کمک و حمایت به موسسه­‌ای اعتماد ندارند، می­‌توانند خود موسسه­‌ای راه‌­اندازی کنند.

 این موسسات و خیریه‌­های حمایت از کودکان کار فقط به خانواده­‌هایی کمک می­‌کنند که از روی اجبار فرزندان خود را به خیابان می­‌فرستند تا نیاز مالی خانواده را فراهم کنند.

آخرین اخبار بنیاد دانش

همیار بورسیه

همیار تخصصی

کمک های نقدی