[vc_row][vc_column][vc_column_text]
مسئولیت پذیری اجتماعی به این معناست که کسبوکارها علاوه بر به حداکثر رساندن ارزش سرمایه سهامداران، باید به‌گونه‌ای عمل کنند که به نفع جامعه باشد. این مفهوم نه تنها برای سرمایه‌گذاران و مصرف‌کنندگانی است که به دنبال سرمایه‌گذاری‌های سودآور هستند؛ بلکه به رفاه جامعه و محیط زیست نیز کمک می‌کند.
با این حال، منتقدان بر این عقیده هستند که ماهیت اساسی تجارت، جامعه را به عنوان یک ذینفع در نظر نمی‌گیرد. با توجه به همین مسئله، شاخصی تحت عنوان استاندارد مسئولیت پذیری اجتماعی شکل می‌گیرد. این شاخص، میزان مسئولیت پذیری کسبوکارهای مختلف را سنجیده و در دستیابی به اهداف عالی آن‌ها کمک می‌کند. در ادامه این مطلب، بررسی می‌کنیم که هدف از استانداردسازی در این حوزه چیست و شامل چه مواردی می‌شود.
مسئولیت پذیری اجتماعی چیست؟
مسئولیت اجتماعی به این معناست که افراد و شرکت‌ها موظف هستند در راستای منافع محیطی و جامعه خود عمل کنند. امروزه مسئولیت پذیری اجتماعی به شیوه‌های مختلفی در تجارت اعمال می‌شود. این شاخص را به طور خاص در شرکت‌ها، به اختصار تحت عنوان “CSR” بیان می‌کنند. استاندارد مسئولیت پذیری اجتماعی، به دلیل تغییر هنجارهای اجتماعی، در حال تبدیل شدن به یک شاخص برجسته‌تر در کسبوکارها است.
مسئولیت پذیری اجتماعی وسیله‌ای برای دستیابی به پایداری در بسیاری از امور است. اتخاذ اصول کلیدی مسئولیت پذیری اجتماعی، مانند پاسخگویی و شفافیت، می‌تواند به تضمین دوام و موفقیت بلندمدت هر سازمان یا سیستم کمک کند. به همین دلیل، استاندارد مسئولیت پذیری اجتماعی به وجود آمده است.
مسئولیت پذیری اجتماعی در شرکت‌ها
شرکت‌های مسئولیت‌پذیر اجتماعی باید سیاست‌هایی را اتخاذ کنند که رفاه جامعه و محیط زیست را ارتقا داده و در عین حال تأثیرات منفی بر آن‌ها را کاهش دهد. شرکت‌ها می‌توانند به روش‌های مختلف، مانند ترویج کار داوطلبانه، ایجاد تغییراتی که به نفع محیط زیست باشد، و مشارکت در امور خیریه، به شیوه ای مسئولانه عمل کنند.
این مهم در صنایع و شرکت‌ها معانی مختلفی به خود می‌گیرد. مصرف‌کنندگان فعال‌تر به دنبال خرید کالاها و خدمات از شرکت‌های مسئولیت‌پذیر اجتماعی هستند و از این رو بر سودآوری آن‌ها نیز تأثیر می‌گذارد.
راه‌های کلیدی پذیرش مسئولیت اجتماعی توسط یک شرکت، شامل: بشردوستی، ترویج کار داوطلبانه و در نظر داشتن تغییرات زیست محیطی است. شرکت‌هایی که اثرات زیست محیطی خود را مدیریت می‌کنند، ممکن است به دنبال کاهش مصرف کربن و محدود کردن ضایعات خود باشند. همچنین مسئولیت پذیری اجتماعی می‌تواند در مورد کارکنان نیز اعمال شود. به عنوان مثال، می‌تواند به در نظر گرفتن دستمزدهای منصفانه اشاره کرد.
استاندارد مسئولیت پذیری اجتماعی چیست؟
سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO)، تاکید می‌کند که توانایی یک کسبوکار برای حفظ تعادل بین پیگیری عملکرد اقتصادی و پایبندی به مسائل اجتماعی و زیست محیطی، یک عامل مهم در عملکرد کارآمد و مؤثر است. استاندارد مسئولیت پذیری اجتماعی می‌تواند به انسجام همه این اهداف در کنار هم کمک کند.
در سال 2010، سازمان بین‌المللی استاندارد، یک استاندارد بین‌المللی به نام ISO 26000 را برای کمک به سازمان‌ها در ارزیابی و رسیدگی به مسئولیت‌های اجتماعی خود منتشر کرد. طبق این شاخص، استاندارد مسئولیت پذیری اجتماعی با تعریف زیر شناخته می‌شود:
مسئولیت یک سازمان در قبال تأثیرات تصمیمات و فعالیت‌های خود بر جامعه و محیط زیست، از طریق رفتار شفاف و اخلاقی که:
- به توسعه پایدار از جمله سلامت و رفاه جامعه کمک می‌کند.
- انتظارات ذینفعان را در نظر می‌گیرد.
- مطابق با قوانین قابل اجرا و سازگار با هنجارهای رفتاری بین‌المللی است.
سازمان‌ها می‌توانند با توجه به تأثیر دقیق‌شان بر جامعه و محیط زیست به پایداری دست یابند. رفتار سازمان‌ها به شیوه‌ای شفاف و اخلاقی، رویکردی را تضمین می‌کند که به محافظت موفق و بلندمدت از جامعه و محیط زیست کمک می‌کند.
درک مفهوم استاندارد مسئولیت پذیری اجتماعی
محور این نظریه، ایجاد سیاست‌هایی است که تعادل اخلاقی را بین دو وظیفه کلی تلاش برای سودآوری و نفع جامعه، ترویج می‌کند. بسیاری از شرکت‌ها، مانند شرکت‌هایی که دارای سیاست‌های «سبز» هستند، مسئولیت اجتماعی را جزء جدانشدنی اهداف کسبوکار خود قرار داده‌اند. البته این سازمان‌ها، این تلاش‌ها را بدون به خطر انداختن سودآوری خود انجام می‌دهند.
علاوه‌بر این، سرمایه‌گذاران و مصرف‌کنندگان زیادی پیش از سرمایه‌گذاری یا خرید، تعهد شرکت به استاندارد مسئولیت پذیری اجتماعی را مد نظر قرار می‌دهند. به این ترتیب، پذیرفتن مسئولیت اجتماعی می‌تواند از روندهای اصلی سوددهی باشد.
به علاوه، یک مسئله اخلاقی نیز در این باره وجود دارد و آن، تأثیر این اقدامات بر زندگی نسل‌های آینده است. به زبان ساده، استاندارد مسئولیت پذیری اجتماعی صرفاً یک روش تجاری سودمند (بعضاً رایگان) است اما عدم انجام آن می‌تواند تأثیر مخربی بر آینده داشته باشد. به طور کلی، مسئولیت اجتماعی زمانی مؤثرتر است که یک شرکت به طور داوطلبانه آن را به عهده بگیرد.
موضوعات اصلی و اصول کلیدی مسئولیت اجتماعی
استاندارد مسئولیت پذیری اجتماعی یا همان ISO 26000-2010، هفت موضوع اصلی در این باره را مشخص می‌کند که شامل موارد زیر است:
- مسئولیت‌ها و اهداف سازمانی
- حقوق بشر
- شیوه‌های کار در سازمان‌ها
- محیط زیست
- شیوه‌های عملکردی منصفانه
- مسائل مربوط به مصرف کننده
- مشارکت در توسعه جامعه
اما علاوه بر موضوعات اصلی، ISO 26000 هفت اصل کلیدی استاندارد مسئولیت پذیر اجتماعی را تعریف می‌کند، که شامل اصول زیر است:
- مسئوليت
- شفافیت
- رفتار اخلاقی
- احترام به منافع ذینفعان
- احترام به قانون
- احترام به هنجارهای رفتاری بین‌المللی
- احترام به حقوق بشر
چرا مسئولیت پذیری اجتماعی تا این اندازه اهمیت دارد؟
مسئولیت پذیری اجتماعی امروزه به یکی از دغدغه‌های اصلی مردم و سازمان‌ها تبدیل شده است. این مسئله به این خاطر است که فشار مردم بر سازمان‌ها برای رفتار اجتماعی مسئولانه‌تر و رعایت استانداردهای اجتماعی، به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. سازمان‌های متعددی در سراسر جهان باید اقدامات لازم را برای ارتقای عملکرد اجتماعی خود و همچنین تبدیل جهان به مکانی بهتر، انجام دهند.
شما به عنوان مسئول یک سازمان می‌توانید با بهبود عملکرد خود از طریق پذیرش استاندارد ISO 26000، مشارکت خود در توسعه پایدار را نشان دهید. با استاندارد مسئولیت اجتماعی ثابت می‌کنید که محصولات و خدمات خود را به طور مؤثر به سهامداران و عموم مردم ارائه می‌کنید. همچنین نشان خواهید داد که به محیط زیست و پایداری آن نیز اهمیت می‌دهید. علاوه بر این، با جذب مشتریان و کارمندان جدید که مایل به حفظ یک اکوسیستم سالم هستند، شهرت شرکت را افزایش خواهید داد.
تصمیمات تجاری هوشمندانه فقط به کسب سودهای کوتاه مدت مربوط نیست. تصمیمگیرندگان عاقل، تأثیرات انتخاب‌های امروز بر آینده مردم، جامعه و مشتریان را در نظر می‌گیرند. به این ترتیب، با در نظر داشتن ابعاد مختلف استاندارد مسئولیت پذیری اجتماعی مزایای زیادی را دریافت می‌کنید.
مزایای استاندارد سازی در این حوزه
با دریافت گواهینامه ISO 26000، شما مزایای زیر را به دست خواهید آورد.
- افزایش سوددهی کسبوکارها
- کمک به سازمان‌ها برای رفتار اجتماعی مسئولانه
- کمک به بهبود شرایط محیط زیست با تلاش‌های درون سازمانی
- افزایش آگاهی
- ایجاد انگیزه در کارکنان
چه کسانی باید از این استاندارد استفاده کنند؟
مسئولیت اجتماعی در کسبوکار، به افراد و سازمان‌هایی مربوط می‌شود که به صورت اخلاقی و با حساسیت نسبت به مسائل مربوط به اجتماع، فرهنگ، اقتصاد و محیط زیست رفتار و تجارت می‌کنند. تلاش برای این مسئله، به افراد، سازمان‌ها و دولت‌ها کمک می‌کند تا تأثیر مثبتی بر توسعه، تجارت و جامعه داشته باشند.
همه سازمان‌هایی که در بخش‌های خصوصی، دولتی و غیرانتفاعی، اعم از بزرگ یا کوچک، و خواه در کشورهای توسعه‌یافته یا در حال توسعه فعالیت می‌کنند، می توانند از ISO 26000 استفاده کنند. زیرا همه موضوعات اصلی استاندارد مسئولیت پذیری اجتماعی به نحوی با هر سازمانی مرتبط است.
از آنجایی که موضوعات اصلی در این استاندارد مسائل زیادی را پوشش می‌دهند، سازمان‌ها زمانی سود خواهند برد که از موضوعات مرتبط استفاده کنند. در حالی که نتایج کسبوکار، سرمایه‌گذاری و… به طیف گسترده‌ای از جامعه مربوط می‌شود، حُسن شهرت سازمان‌ها و توانایی آن‌ها برای رقابت مؤثر، به اقدامات اجتماعی مسئولانه در تصمیم‌گیری‌ها بستگی دارد.
جمع بندی نهایی
در این مقاله سعی کردیم تا شما را با هدف استاندارد مسئولیت اجتماعی آشنا کنیم. این استاندارد، چند سالی است که به عنوان یکی از شاخص‌های اصلی و اساسی برای کسبوکارهای فعال در زمینه‌های مختلف، اهمیت پیدا کرده است. در مطالب بالا، مزایای پیروی از این استاندارد را مشاهده کرده و دیدیم که از چه بخش‌هایی تشکیل شده است. همچنین برای مطالعه بیشتر مطالب در مورد مسئولیت اجتماعی می‌توانید به دسته‌بندی مسئولیت اجتماعی مجله بنیاد دانش مراجعه کنید. همچنین بلاگ آگاپه مطالب مفیدی در مورد مسئولیت اجتماعی منتشر کرده است که می‌توانبد از آن‌ها بهره ببرید.
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][us_btn label=”رفتن به مقالات مسئولیت اجتماعی” link=”url:https%3A%2F%2Fmag.bonyaddanesh.org%2Fcategory%2Fblog%2Fsocial-responsibility%2F” align=”center” css=”%7B%22default%22%3A%7B%22background-color%22%3A%22_chrome_toolbar%22%7D%7D”][/vc_column][/vc_row]
